अक्करमा उभिएका मुख्यमन्त्री

कार्कीले प्रदेश सभामा विश्वासको मत नपाउनेबित्तिकै सरकार गठन संविधानको धारा १६८ को उपधारा ५ अनुसार हुन्छ । त्यसबेला कुनै सांसद्ले प्रदेश सभामा बहुमत सदस्यको आफूलाई समर्थन छ भन्ने प्रमाण लिएर गए प्रदेश प्रमुखले बहुमत सिद्ध गर्ने सांसद्लाई मुख्यमन्त्री नियुक्त गर्नेछन् ।
काङ्ग्रेस, माओवादी केन्द्र, एकीकृत समाजवादी र जनता समाजवादी पार्टीका ४७ सांसद् छन् । यस आधारमा गठबन्धनले अघि सारेका कुनै पनि मुख्यमन्त्रीले सजिलै विश्वासको मत पाउने देखिन्छ । तर, यसअघि पनि मुख्यमन्त्री बनेका उद्धव थापाले विश्वासको मत लिने बेलामा एमालेका उपसभामुख, ज्येष्ठ सदस्य सबै अनुपस्थित भएका थिए । त्यसपछि काङ्ग्रेसका ज्येष्ठ सदस्य इस्राइल मन्सुरीले संसद् बैठक सञ्चालन गरेर विश्वासको मत लिने प्रक्रिया अघि बढाए र थापालाई मत पनि दिए । जसलाई सर्वाेच्च अदालतले असंवैधानिक ठहर गरेको थियो ।

सर्वाेच्चले ठूलो दलको हिसाबमा धारा १६८ को उपधारा ३ अनुसार एमालेका नेता हिक्मत कार्कीलाई मुख्यमन्त्रीमा नियुक्त गर्न परमादेश दिएको थियो । उपधारा ५ अनुसार बन्ने मुख्यमन्त्रीले सजिलै विश्वासको मत पाउने काङ्ग्रेस प्रमुख सचेतक राईले दाबी गरे । ‘मुख्यमन्त्रीको उम्मेदवार गठबन्धनको शीर्ष नेताले टुङ्ग्याउनुहुन्छ’ राईले थपे, ‘४७ जना माननीय गठबन्धनकै छौँ । हामीलाई के लाग्छ भने यसपटक उपसभामुखको स्वास्थ्यमा समस्या आउँदैन । साइत जुराएर ज्येष्ठ माननीयज्यूहरूले बिदा लिनुहुने छैन । त्यसो भएपछि गठबन्धनले अघि सारेका मुख्यमन्त्रीले विश्वासको मत पाउनुहुन्छ ।’

एमाले र राप्रपाले पनि चुनाव नचाहेकोले गठबन्धनकै उम्मेदवारलाई विश्वासको मत दिनसक्ने राईले बताए । माओवादी दलका नेता आङ्बोले पनि राप्रपासँग नयाँ सहमति हुनसक्ने बताए । ‘राप्रपासँग गठबन्धनको सहकार्य हुन्छ’ उनले भने, ‘केन्द्रमा पनि शीर्ष नेताहरू छलफलमा हुनुहुन्छ । सहकार्यको वातावरण बनाउने गरी सायद केही समझदारी बन्नसक्छ ।’ गठबन्धनले बनाउने मुख्यमन्त्रीले नै कोशी सरकारलाई स्थायित्व दिने उनले बताए ।

राप्रपाका दलका नेता भक्ति सिटौलाले अहिलेसम्म गठबन्धनले कुनै छलफल नगरेको बताए । ‘हामीबीच कुनै राजनीतिक सहमतिबारे छलफल भएकै छैन’ सिटौलाले भने, ‘राप्रपाको कारण मध्यावधि हुँदैन, हामी न्युट्रल पोजिसनमा छौँ, केही परे निर्णय गर्छाैं ।’ माथि केन्द्रसँग यसबारे छलफल गर्ने उनले बताए ।

को होलान् मुख्यमन्त्री ?

नेताहरूका अनुसार कोशी प्रदेशमा मुख्यमन्त्री बन्न उद्धव थापाले जोड गरिरहेका छन् । यस्तै माओवादी, एकीकृत समाजवादीसमेत मुख्यमन्त्री बन्ने प्रयासमा छन् । तर, अहिलेसम्म दलहरूले मुख्यमन्त्रीबारे निर्णय गर्न सकेका छैनन् । काङ्ग्रेसका प्रमुख सचेतक राईका अनुसार शीर्ष नेताले जुन नाममा सहमति जनाउँछन्, तिनै नेता मुख्यमन्त्री बन्नेछन् । ‘तीन दलबाट दाबी भए पनि अहिलेको परिस्थिति र गठबन्धनको स्ट्रेन्थका आधारमा निर्णय हुन्छ’ राईले भने, ‘नामले गठबन्धनमा विवाद हुँदैन ।’ अहिलेसम्म काङ्ग्रेसका थापा र माओवादीबाट आङ्बो मुख्यमन्त्रीको चर्चामा छन् ।