गर्भावस्थाका मुख्य लक्षणहरू
–समयमा महिनावारी नहुने,
–थकाइ लाग्ने वा जिउ गल्ने,
–शरीरमा ज्वरो आएजस्तो हुने,
–कुनै खानेकुरा धेरै खान मन लाग्ने वा खानै मन नलाग्ने,
–बारम्बार पिसाब लाग्ने,
–स्तन गानिएर आउने, ठूलो हुने,
–ढाडको तल्लो भाग दुख्ने,
–गर्भ रहेपछि हल्का रक्तश्राव हुने,
–टाउको दुख्ने,
–दिक्क लाग्ने वा तनाव हुने,
–बिहान उठ्ने बित्तिकै बिरामी हुने,
गर्भावस्थाका शारीरिक परिवर्तनहरू
पहिलो १२ हप्ता
–खाना अमन हुने,
–वाक्वाकी लाग्ने,
–स्तन दुख्ने तथा भारी हुने,
–१३ देखि २८ हप्तासम्ममा
वाक्वाकी लाग्न हराउने,
–छालाको रङ परिवर्तन हुने,
–मुखमा चायाँ, पोतो आउने,
–पेट बढेको देखिने,
–पेटमा बच्चा चलेको थाहा पाउन शुरु हुने आदि ।
पहिलो पटक गर्भवती भएमा महिलाले १८ हप्तामा र पहिलो बच्चा जन्माइसकेका महिलाले १६ हप्तामा गर्भमा शिशु चलेको चाल पाउन थाल्छन् ।
२८ देखि ४० हप्ता
–पाठेघरको आकार बढ्दै जानाले पेट अझ बढ्दै जाने,
–बढ्दै गरेको पाठेघरले पिसाबको थैली थिच्ने हुनाले पटक–पटक पिसाब लाग्ने,
ढाड दुख्ने
–आठौं महिनामा घरिघरि पाठेघर खुम्चिने र पेट दुख्ने,
–नवौं महिनामा बढेको पाठेघरले पेटमा, मुटुमा र फोक्सोमा दबाव दिने कारणले सास फेर्न गाह्रो हुने र थोरै खाना खाँदा पनि पेट भरिएर अप्ठ्यारो हुने आदि हुन्छ ।
गर्भावस्थाका असाधारण लक्षणहरू
–ज्वरो आउने
–योनीबाट अकस्मात रगत वा तरल पदार्थ बग्ने,
–पिसाब पोल्ने, पिसाब फेर्न गाह्रो हुने,
–पखाला लाग्ने, निरन्तर वान्ता हुने आदि ।
पेट दुख्ने
–टाउको दुख्ने, आँखा धमिलो हुने, रक्तचाप १३०÷९० भन्दा माथि हुने,
–अत्यधिक तौल बढ्ने अथवा तौल बढ्दै नबढ्ने, खुट्टा अत्यधिक सुन्निने,
–पैताला, हत्केला र शरीर चिलाउने ।
प्रसूतिपूर्व अपनाउनुपर्ने कुराहरू
–सफा रहने र सधैँ नुहाउने,
–पौष्टिक खाना खाने,
–हलुका, खुकुलो र आरामदायी कपडा लगाउने,
–ठूलो हिल भएको जुत्ता–चप्पल नलगाउने,
–तनावयुक्त काम नगर्ने,
–आराम गर्ने,
–चिल्लो, पिरो, अमिलो आदि नखाने,
–९ महिना लागेपछि दिनको १० घण्टासम्म आराम गर्ने,
–राति ८ घण्टा सुत्ने तथा दिनमा २ घण्टा बायाँ कोल्टे परेर पल्टिने,
कब्जियत कम गर्न धेरै मात्रामा पानी पिउने, हरियो सागसब्जी खाने र दूध पिउने,
–जाँड, रक्सी तथा चुरोट नपिउने,
–विशेषगरी पहिलो तीन महिना र अन्तिमको डेढ महिनामा सकेसम्म लामो यात्रा नगर्ने,
–मोटरसाइकल÷स्कुटर नचलाउने,
–शारीरिक सम्र्पक नराख्ने,
–चिकित्सकको सल्लाहविना जथाभावी औषधिहरू नखाने÷प्रयोग नगर्ने,
–टिटानसको सुई लगाउने ।
गर्भावस्थामा प्रोटिन, आइरन, क्याल्सियमयुक्त खाना बढी खानु पर्छ । सख्खरखण्ड, हरियो ताजा सागपात, भटमास, गेडागुडी, गाँजर, ब्रोकाउली, काउलीको तरकारी खानु पर्छ ।
साभारः स्वास्थ्यखबरबाट
