नर्सिङको इतिहास नेपालमा खासै पुरानो भने छैन तर अहिलेको परिप्रेक्ष्यमा नर्सहरूको महत्व अनि विकास धेरै भइरहेको छ । नर्सविनाको अस्पतालको परिकल्पना हामी गर्न सक्दैनौ । सन् १९४७ मा वीर अस्पतालको स्थापना भएपछि स्वास्थ्य सहायकका रूपमा केही कम्पाउण्डर र भारतमा तालिम लिएका केही औंलामा गन्न सकिने व्यक्तिहरू मात्रै थिए । वीर अस्पतालको इतिहास पल्टाउँदा उतिबेला ड्रेसिङलगायत अन्य उपचारहरू कम्पाउण्डर या डाक्टर स्वयंले गर्ने गर्दथे भन्ने स्पष्ट थाहा पाइन्छ । बाहिर विश्वयुद्धको अग्नि दनदनी बलिरहेको थियो । मान्छेहरू दिनहुँ हताहत र घाइते भइरहेका थिए । सानो टुकी बालेर फ्लोरेन्स नाइटिङ्गल घाइतेहरूको सेवामा हरपल त
मिलेनियम च्यालेन्ज कर्पोरेशन एक स्वतन्त्र अमेरिकी वैदेशिक सहायता निकाय हो । यसले विश्वका करिब ७० देशमा आफ्नो पखेटा फिँजाएको छ । यसले विश्वव्यापी गरिबी विरुद्धको लडाइँको अगुवाइ गर्न सघाएको छ । यसलाई छोटकरीमा एमसीसी भन्ने गरिन्छ । एमसीसी सम्बन्धी धेरै लेख मैले पढेँ । ब्लाष्ट दैनिकलाई धन्यवाद छ । समसामयिक विषयका लेखहरू प्रकाशन गरेर जनचेतना जागृत गरेको छ । ब्लाष्ट पूर्वको पत्रकारिताको सूर्य पनि हो । यसको लोकप्रियता राम्रो छ । यस लेखमा मैले अलि बेग्लै ढङ्गले लेख्ने जमर्को गरेको छु । कुनै पनि स्वाभिमानी देशभक्तले एकछाक मात्र खाएर भए पनि कसैको दासत्व स्वीकार गर्दैन । अमेरिका पनि कुनै जमानामा ब्रिटेन
प्रदेश १ को सबैभन्दा धेरै पर्यटकीय प्याकेज भएको शहर हो धरान । प्रदेश १ को पहिलो व्यावसायिक गल्फ, प्याराग्लाइडिङ, र्याफ्टिङ, साइक्लिङ जस्ता सफ्ट र हार्ड एडभेन्चर प्याकेज धरानबाटै सञ्चालन भएका हुन् । पोखरामा व्यावसायिक रूपमा सफल भएको अल्ट्रालाइटको सम्भावना धरानमा छ । एक जना पाइलट र एक यात्रु बसेर आनन्दसँगै उड्ने सानो जहाज हो अल्ट्रालाइट । पोखरामा करिब दुइ दशकदेखि अल्ट्रालाइटको व्यावसायिक उडान सञ्चालन भएको छ । एभिया क्लब नामक रसियन नागरिक सहभागी कम्पनीले नेपालमा पहिलो अल्ट्रालाइटको व्यावसायिक उडान शुरु गरेको हो । शुरुमा विदेशी पाइलट मात्रै हुने अल्ट्रालाइटमा अहिले नेपाली पाइलटमा आत्मनिर्भरता आ
आदिवासी जनजातिका ५६ समुदायलाई नेपाल सरकारले ‘अल्पसङ्ख्यक’को सूचीकरणमा आबद्ध गराएको विषयमा आदिवासी समुदायले असहमति व्यक्त गरेका छन् । नेपालको संविधान २०७२मा स्थानीय तहहरुको कार्यपालिका सदस्य, प्रदेश सभा सदस्य र राष्ट्रिय सभामा ‘अल्पसङ्ख्यक’ समुदायका लागि केही सिट आरक्षित गरेको भन्दै आदिवासीका ५६ समुदाय र दलित, मधेशी, मुसलमानसमेत ९८ जातिलाई नेपाल सरकारले ‘अल्पसङ्ख्यक’ घोषणा गरेको छ । सरकारले शून्य दशमलव ५ भन्दा कम जनसङ्ख्या भएको जातिलाई ‘अल्पसङ्ख्यक’ मान्ने मापदण्ड मानेको छ । तर आदिवासी कसरी ‘अल्पसङ्ख्यक’ भन्ने प्रश्न आदिवासी जनजातिका
विषय प्रवेश पछिलो समयको घटनाक्रमले शक्तिराष्ट्रहरूसँग नेपालको सम्वन्ध असन्तुलित बन्दै गएको सङ्केत देखिँदै आएको छ । खासगरी भारत–चीन र अमेरिकासँगको सम्बन्धलाई असन्तुलित बनाउन जानी–नजानी राजनितिक दलका नेतृत्वहरू उद्यत छन् । चीन र अमेरिकाबीचमा भएको व्यापर युद्ध शीत युद्धमा परिवर्तन भएको छ । बेइजिङको बिआरआई रणनीति र वासिङ्टनको इण्डो–फ्यासिफिक रणनीतिबीचमा प्रतिस्पर्धा रहेको छ । तथापि नेपालले बेइजिङ रणनीतिमा हस्ताक्षर गरिसकेको छ भने वासिङ्टन रणनीतिमा हस्तक्षर गरेको छैन । एमसीसी अमेरिकी इण्डो–प्यासिफिक रणनितिको अङ्ग हो की होइन भन्ने बारेमा नेपालमा बहस विवाद चर्किरहेको बेला नेपा
के हो एमसीसी ? नेपालजस्तै विकासशील देशहरूलाई खासगरी ठूला पूर्वाधार आयोजना निर्माण गर्न साझेदारी गर्ने लक्ष्य लिएको एमसीसी परियोजना सन् २००४ मा अमेरिकी संसद्ले स्थापना गरेको हो। "मिलेनियम च्यालेन्ज कर्पोरेसन एक स्वतन्त्र अमेरिकी वैदेशिक सहायता निकाय हो, जसले विश्वव्यापी गरिबीविरुद्धको लडाइँको अगुवाइ गर्न सघाइरहेको छ," एमसीसीको वेबसाइटमा उल्लेख गरिएकाे यसकाे परिचय हाे याे। सन् २०१२ यता भएका शृङ्खलाबद्ध छलफलपछि सन् २०१७ अर्थात् ०७४ भदाै २९ मा तत्कालीन नेपाली काङ्ग्रेसको सरकार हुँदा वासिङ्टनमा दुई देशबीच एमसीसीमा सम्झौता भएको थियो। तत्कालीन अर्थमन्त्री ज्ञानेन्द्
विषय प्रवेश नेपाली काङ्ग्रेसको १४ औं महाधिवेशन नजिकिदै गर्दा ‘गुट–उपगुट विवाद’ चर्किएको छ । संस्थापन शेरबहादुर देउवा र इतर रामचन्द्र पौड्याल पक्षबीचमा विवाद रहेको भए पनि संस्थापन पक्षबाट देउवा मात्र सभापतिको उम्मेदवार रहेका छन् भने इतरपक्षबाट रामचन्द्र पौड्याल, प्रकाशमान सिंह श्रेष्ठ, कृष्ण सिटौला, शशाङ्क कोइराला, शेखर कोइरालालगायतका नेताहरू सभापतिमा आकाङ्क्षी रहेका छन् । इतरपक्षका पौड्यलले आफू ४० प्रतिशतको हिस्सेदार बताउँदै आएका छन् । पार्टीका सङ्गठन, विदेश, जनसम्पर्क र प्रचार विभागबाहेक अन्य विभागमा पौड्यललाई ४० प्रतिशत दिन सकिने संस्थापनपक्षले बताउँदै आएका भए पनि मुख्य ४ व
‘पानीको सहज आपूर्ति गर । पानीको व्यापार बन्द गर । पानीमा भ्रष्टचार बन्द गर । खानेपानी संस्थान पानी दे ।’ यस्तै नारा लेखिएको प्ले कार्ड बोकेर धरान –९ का आक्रोसित जनताले सोमबार विहान नारा जुलुससहित धरान खानेपानी संस्थानको कार्यालय घेर्न पुगे । रित्तो गाग्री, ग्यालीन, बोटल लिएर चर्को नाराका साथ नगर परिक्रमा गर्दै संस्थान पुगेका जनताले केही बेर कार्यालयमा ताला पनि लगाए । पानी हाकिमसँग चर्काचर्की बहस पनि गरे । अन्ततः रित्तै गाग्री बोकेर घर फर्किए । धरानका जनताले यसरी पानीका लागि नारा जुलुससहित गुनासो सुनाउँदै आएको धेरै वर्ष भयो तर, समस्या ज्युँका त्युँ छ । झण्डै २ अर्ब ऋण काढेर पा
आज नेपालीहरूले मनाउने विभिन्न मुख्य पर्वहरू मध्ये एक हो–माघे सङ्क्रान्ति । भौगोलिक दृष्टिकोणले नेपाललाई तीन क्षेत्रमा विभाजित गरिएको छ –हिमाली क्षेत्र,पहाडी क्षेत्र र तराई क्षेत्र । यी तिनै क्षेत्रमा बसोबास गरेका विभिन्न जात जातिका नेपालीहरूले विविध नामसहित आजको दिनलाई आआफ्नो परम्परा र रीतिरिवाज अनुसार धुमधामका साथ मनाउँछन् । मगर समुदाय तथा किरात समुदायले आजको दिनलाई नयाँ वर्षको रूपमा मनाउँछन् भने तराइका थारु समुदायले यसलाई माघी पर्वको रूपमा मनाउँछन् । त्यस्तै गरी उपत्यकालगायत नेपालका विभिन्न भूभागमा बस्ने नेवारहरूले माघे सङ्क्रान्तिलाई “घ्य चाकु सूल्हु” भनेर मनाउँछन् ।
नेपालमा विभिन्न किसिमका साल संवत्हरू प्रचलित छन् । जसमध्ये विक्रमादित्यको नामबाट चलेको संवत् वि.सं.र इस्वी संवत्लाई आधिकारिक रूपमा राज्यले लागू गरेको देखिन्छ । हुन त किरात यलम्बर सम्बत् (यले÷यल÷किरात), नेपाल संवत्, शक संवत् ÷ शालिवाहन, विक्रम संवत्, मानदेवले चलाएको संवत्, पाशुपत संवत्, हिजरी संवत्, बुद्ध संवत् आदि संवत्हरू अस्तित्वमा छन् । तर, यलम्बर संवत् सबैभन्दा प्राचीन संवत् हो । यहा यलम्बर संवत्को विषयमा संक्षिप्त केही चर्चा गर्न खोजिएको छ । नेपाल बहुजातीय, बहुभाषिक, बहुधार्मिक, बहुसांस्कृतिक एवम् भौगोलिक विविधताले भरिएको राष्ट्र हो, जसमध्ये किरातीहरू (राई, लिम्बू, य
Copyright © 2016 / 2020 - Blastkhabar.com All rights reserved
