२०५० सालतिर नेपालमा राजनीतिक पार्टीहरूको आकर्षण एकदमै धेरै थियो । यस्तो लाग्थ्यो, मुलुकमा अब पार्टीले शासन गर्न थालेको छ, देशले चाँडै काँचुली फेर्नेछ । स्थानीय तह र संसद्को चुनाव भएको थियो । पार्टीका नेताहरूप्रति जनताको उच्च सम्मान थियो । पार्टीहरू चुस्तदुरुस्त थिए । साना छरिता कमिटीहरू बन्थे, ती कामकाजी थिए । पार्टीका नियमित बैठक बस्थे, पार्टीका निर्णयहरूको सर्कुलर तल्ला कमिटीसम्म पठाउने गरिन्थ्यो । पार्टीको निर्णय हो भनेपछि त्यसलाई सबैले स्वीकार्थे । पार्टीको आह्वानमा जनता सडकमा आउन र पार्टीले भने बमोजिम जोखिम लिन तयार थिए । नेताले पार्टीका सिद्धान्त, मूल्य र मान्यतामा विश्वास गर्थे । कार्यक
विद्वान् महेशराज पन्तले एक पत्रिकामा स्वस्थानी ब्रतकथाको इतिहास विषयमा लेखेको एउटा लेख मैले पढेकी थिएँ । त्यस लेखमा स्वस्थानी नेपाल संवत् ६९३ मा पहिलो पटक प्रकाशमा कथा देखापरेको बताइएको छ । अनि नेपाल संवत् ७२३ मा भने स्वस्थानी ब्रतकथा ठूलो आकारमा प्रकाशित भएको उहाँले उल्लेख गर्नुभएको छ । अहिले त नेपाली मैथिली, भोजपुरी र हिन्दीमा समेत यो कथा प्रकाशित छ, भनिन्छ । स्वस्थानीको पूजा गर्ने परम्परासँगै स्वस्थानी देवीका रूपमा पूजा गर्न थालेको पाइन्छ । मातृसत्तात्मक समाजमा माताको पूजा गर्ने चलनसँगै यसमा पितृसत्तात्मक सोच प्रवेश गरेपछि यस ब्रतकथामा महिलाप्रति चरम उपेक्षा र अपमान तथा हेलाहोचो
सन् २०२१ को अगष्ट महिनामा भूतपूर्व ब्रिटिस गोर्खा सैनिकहरूले आफ्ना मागहरूलाई पूरा गर्न बेलायत सरकारलाई बाध्य पार्नको निम्ति बेलायती प्रधानमन्त्रीको कार्यालयअगाडि १० डाउनिङ स्ट्रिट लन्डनमा दोस्रो आमरण अनसनको आयोजना गरेका थिए । पहिलो आमरण अनसन यही पङ्क्तिकारसहितको नेतृत्वमा सन् २०१३ मा सम्पन्न भएको थियो । परिणामस्वरूप अनुदार दलकी तत्कालीन सांसद् ज्याकी डोयेल प्राइसको अध्यक्षतामा एउटा सर्वदलीय संसदीय समिति गठन गरी उक्त समितिले चानचुन वर्ष दिनजति गोर्खाहरूको समस्याका सम्बन्धमा अध्ययन अनुसन्धान गरी तत्कालीन क्यामरुन सरकारलाई आºनो प्रतिवेदन बुझाएको थियो । अध्ययन अनुसन्धानको सिलसिलामा यो पङ्क्तिकारलग
नेपाली भाषामा सुनुवार, गुरूङ, तामाङ, थकाली, थारु, दलित, नेवार, मगर, मधेशी, याक्खा, राई, लिम्बू, शेर्पाहरुले लेखेको कविताको सङ्ग्रह ‘इतर कविता’ करिब ६८६ पृष्ठ मोटो छ, जुन आफैमा बिरलै गरिएको प्रशंसनीय काममा पर्दछ । सम्पादकीयमा पराजित पोमू जोड दिनुहुन्छ, ‘आदिम भस्मेका बस्ती र भूइँमान्छेसितको भाषा, संस्कृति, साहित्य नै हाम्रो मौलिकता हो, को दाबीमा हामीले पनि दाबी कसेका छौं । यसै आदिम भूइँ आवाजलाई एउटै खला (धाननाच, साकेला सिली, डम्फुसेलो, घाटु, रोधी, स्याब्रो, भुम्या, सखिया, लाखेनाच र अरु पनि) उभ्याउँदा हामी इतर भयौं तर, आफैमा इतर नभएर सत्ताको आँखामा चाहिँ हो पनि बुझेका छौं । यसको अतिथि सम्पादक कवि
चिसो समय, मधुरो घाम लागिरहेको छ । पुरानो जस्तो देखिने कार नजिकैबाट ट्याङ–ट्याङ आवाज आइरहेको थियो । एक वृद्ध मानिस कारलाई वरिपरिबाट नियाल्दै बनाइरहेका थिए । यो दृश्य हो, इटहरीमा रहेको एक गाडी ग्यारेजको । धरान–११ घर भएका रोशनबहादुर सुनुवार उमेरले ५६ वर्ष पुगे । झट्ट हेर्दा वृद्ध उमेरको देखिने उनीमा काम गर्ने जोस भने २२ वर्षीय युवाको जस्तै छ । पुराना, बिग्रिएका तथा दुर्घटनामा परेका गाडीहरू, विशेषगरी कार बनाउन थालेको ३३ वर्ष बितेछ । ‘०४२ सालदेखि गाडी बनाउने काम सिकेँ, ४५ सालदेखि पूर्णरूपमा काम गर्नसक्ने भएपछि पहिलो तलब नै काम सिक्न सुरु गरेको तीन वर्षपछि पाएँ,’ उनले आफ्नो विगत स्मरण गरे, ‘गोठालामा
वैश्विक रूपमा फैलिएको कोभिड–१९ ले संसारलाई नै पूर्णतयाः असर गरेको छ । हामी पनि यसबाट अछुतो छैनौं । तर, अब कोभिडबाट त्रस्त भएर हैन, जुधेर अगाडि बढ्नु हामी सबैको आवश्यकता र बाध्यता हो । प्रदेश १ को पर्यटनलाई पनि अब हामीले कोभिडपछाडि नयाँ तरिकाले सोचेर हाम्रा सम्भावनाहरूको खोजी नयाँ तरिकाले गरेर अघि बढ्नु जरुरी छ । हाम्रा सम्भावना र भएका गन्तव्यहरूलाई हामीले परम्परागत ढङ्गले प्रवद्र्धन गरेका छौं । अब हामीले यो विषयमा नयाँ तरिकाले विश्लेषण गर्दै अघि बढ्न श्रेयष्कर हुन्छ । यसै सन्दर्भमा प्रदेश १ को पर्यटनमा अधिकांश तŒवहरूमा तीनवटा कुरा महŒवपूर्ण रूपमा आउने रहेछ । यस तीन–तीनवटा आकर्षणहरूलाई प्रवद्र्
यो साता इटहरी उपमहानगरपालिकाकी उपमेयर लक्ष्मी गौतमले खोला तथा नहर पैनीमा अतिक्रमण गरी घर तथा संंरचना बनाउँदा बाढीले वितण्डा मच्चाएको भन्दै ती संरचनालाई भत्काउन उपमहानगरपालिका तत्पर रहेको बताइन् । तर, बर्सेनि बाढीको वितण्डा र झमेला खेपिरहेका इटहरीबासीले यस्ता भाषण सुनेको भने वर्षौं भयो । तथापि पैनी अतिक्रमण रोक्ने अभियान भने चलेन । पूर्वको उदाउँदो सहर इटहरीमा खोला तथा पैनी मिचेकै कारण वर्षायाममा केही भाग डुबाउनुका साथै धनजनको समेत क्षति हुँदै आएको छ । सहर हँुदै बग्ने पैनी तथा ऐलानी जग्गामा भूमाफियाको चलखेलकै कारण इटहरीमा बर्सेनि सर्वसाधारणको ओछ्यानबाट बाढी कुद्ने समस्या रोक्न इटहरी उपमहानगरले अ
प्रदेश १ कै केन्द्रविन्दु इटहरी आफैमा चर्चित सहर हो । चौरास्त सहर भएकै कारण विकासका हिसाबले पनि यो सहर अग्रस्थानमै छ । व्यापारिक ‘हब’ को रूपमा विकसित हुँदै आएको इटहरी पछिल्लो समय फेरि केही होटल व्यवसायीहरूको विकृति धन्दाले बदनाम बन्ला कि भन्ने चिन्ता सुरु भएको छ । छिट्टै पैसा कमाउने लोभमा अहिले पनि यौनधन्दा हुँदै आएको केही घटनाले प्रमाणित गरिदिएको छ । अहिले पनि ‘कलगर्ल’ को कारण पुनः बदनाम हुन थालेको पाइन्छ । पहिला क्याविनमा बस्ने यौनकर्मी महिलाहरू अहिले कलगर्लको रूपमा इटहरीका होटलहरूमा भेटिन थालेका छन् । होटलमा यौनधन्दा गराएको भन्दै इटहरीमा भर्खरै दुई जनालाई प्रहरीले पक्राउ गरेको छ । होटलमा यु
नेपालमा दुईपटक प्रधानमन्त्री भएका मातृकाप्रसाद कोइराला राम्रा लेखकसमेत थिए । उनका धेरै लेखहरू नेपाली, अङ्ग्रेजीदेखि हिन्दीलगायतका भाषामा छापिएका छन् । उनी कथाकार पनि थिए । ‘गोल’, ‘गरिब’ जस्ता उनका कथा १९९७ सालमै ‘शारदा’ पत्रिकामा छापिएका थिए । उनका ‘पीपाको हवल्दार’ , ‘मिठू’ र ‘कोसीको डरलाग्दो रात’ जस्ता कथाहरू समेत चर्चित छन् । मातृकाप्रसाद कोइराला जसरी नेपालमा २००७ सालको क्रान्तिका कमान्डरको रूपमा तारिफ गरिन्छन् । ठीक त्यसैगरी २०११ वैशाख १३ गते (सन् १९५४ अप्रिल २५) उनै प्रधानमन्त्री हुँदा भएको कोसी सम्झौताका कारण उत्तिकै आलोचित पनि छन् । मातृकाप्रसाद कोइराला क्याबिनेटका योजना–विकासमन्त्
आज मार्ग कृष्ण चतुर्दशी । आजको दिनलाई सत् बिउ छर्ने वा सत्विजारोपण गर्ने दिन पनि भनिन्छ । कतिपय हिन्दु धर्मावलम्बीहरू अघिल्लो दिन नै मन्दिरपरिसरमा भेला भई धुनी बालेर रातभर जाग्राम बस्दछन् । भगवानको भजन कीर्तन र विभिन्न मन्त्रोच्चारण रातभरि गर्छन्, अखण्ड दीप बाल्दछन् । बिहान भएपछि नजिकैको तलाउ वा पानीको स्रोत भएको स्थानमा जान्छन् । बलेकै अवस्थामा दीपलाई नदीमा बगाउँछन्, धार्मिक विधिअनुसार नुहाई धुवाई गर्छन् । धार्मिक विश्वास र परम्पराअनुसार माता वा पिता दिवङ्गत भएको वर्षदिन नपुगी आशौच बारेकाहरू भने मन्दिरभित्र प्रवेश गर्ने, पूजाआजा गर्ने गर्दैनन् । अन्य भक्तजनहरू मन्दिरभित्र प्रवेश गरी पूजाआजासम
Copyright © 2016 / 2022 - Blastkhabar.com All rights reserved
